آتش «نوروز بل» در خانه شیر و خورشید شعله ور می شود

جشن نوروز بل سنتی در میان کوه نشینان البرز بود که طبق گاهمشاری قدیم گیلان، آغازگر سال نو بود. این جشن چندسالی است احیا شده ولی بعنوان یک پتانسیل گردشگری مغفول مانده است.

خبرگزاری شبستان-رشت، مهری شیرمحمدی؛ آغاز کوچ دامداران بود یا رویش دوباره علوفه در ییلاق، نمی دانم، اما برخی پژوهشگران می گویند جشنی بود برای به بند کشیده شدن ضحاک ماردوش که مغز و فکر جوانان نخبه ایرانی را می بلعید و به فرمان سروش و بدست فریدون در کوه های البرز به بند کشیده شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 آیین «نوروزبل»، جشن خرمن نبود. چه؛ هرچند متقارن با برداشت محصول در نیمه مرداد برگزار می شود، ولی جشن های خرمن بعد از اسلام به شکل آیین «علم واچینی» با بن مایه های مذهبی در میان کوه نشین ها به حیات خود ادامه داد. برخی هم می گویند، آتش نوروز بل، در آخرین شب سال روشن می شد تا فرارسیدن آغاز سال نوی دیلمی را نوید دهد.

در گذشته، جشن نوروز بل، در کوه‌های شرقی گیلان، دیلمان و املش و کوه‌های غربی مازندران، رامسر و جواهر ده و کوه‌های شمالی قزوین، الموت و کوه‌های استان البرز در طالقان برگزار می شد.

جشن نوروزی در نیمه مرداد آغاز و بین ۱۳ تا ۱۷ مرداد در نوسان بود. علت این اختلاف علاوه بر عدم محاسبه کبیسه، به نحوه محاسبه هر سرگالش در مناطق مختلف کوهستانی گیلان و مازندران بستگی داشت.

«نوروز بل» جشنی بود که در عصِر آخرین شب سال از تقویم دیلمی، یعنی آخرین روز «اسپندارما» و شب اولین روز سال یعنی «نوروز ما» برگزار می شود.

اَمرداد طبق نجوم قدیم، ماه «شیر و خورشید» است. زیرا، هرسال جدید از امرداد و از خانه خورشید آغاز می شود. از این رو به «افتو شومار» هم معروف بود.

حالا، سال نوی دیلمی آغاز شده و دوباره کوه نشینان هیزم آتش نوروز بل را گرد می آورند. نیمه اَمرداد که می شد، سرگالش ها(چوپان های کوه نشین) آتش نوروز بل را در بلندترین نقطه کوه روشن می کردند، تا باقی گالش ها خبر دار شوند، آغاز کوچ تابستانی آغاز شده است و باید گله های خود را برای کوچ به پایین دست ییلاق جمع کنند.

سرگالش وظیفه داشت، محاسبه آغاز سال نو را داشته باشد و به بقیه هم با شعله ور کردن آتش خبر دهد. حالا این سنت دیرینه گیلان کارکرد گذشته خود را از دست داده است.

اما جشن نوروز بل که آغاز سال نوی دیلمی را نوید می داد، چند سالی است بصورت نمادین در کوه های دیلمان و املش برگزار می شود. آغاز سال نوی دیلمی از سال ۱۳۸۵ به این سو، توسط جمعی از دوستداران فرهنگی در کوه های ملکوت (دیلمان) و خصیل دشت(املش) برگزار می شود. هرسال پررونق تر از سال پیشین.

با مجوز مسئولان محلی یا بی مجوز. هرچه هست، نسلی که به دنبال بهانه ای برای شادی است، در این سنت دیرینه شرکت می کند. همچون سنت های نوروز باستانی لباس نو می پوشد، تنقلات می خورد، دید و بازدید کرده و در آغازین ساعت های شب دور آتش نوروزی می گردد و پیوند خود را با طبیعت گیلان محکم می کند. هرچه هست، سنتی است که می تواند با برنامه ریزی متولیان میراث فرهنگی به عنوان یک پتانسیل گردشگری بدل شده و برای کوه نشینها هم درآمدزایی کند.

پایان پیام/595

منبع: شبستان

کلیدواژه: روز خبرنگار ازدواج خبرگزاری شبستان کانون های فرهنگی هنری مساجد شیراز روزنامه اردبیل کانون های مساجد گالش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۶۹۴۶۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هدف‌گذاری برای نمایش شهری در تراز حکومت حضرت مهدی(ع) در نوروز ۱۴۰۴

نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد مقدس گفت: بهار ۱۴۰۴، در کنار یک شهر ایمن، سرسبز و بانشاط باید برای تحقق و نمایش شهری در تراز حکومت حضرت مهدی(عج) تلاش کنیم.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان رضوی، ایمان فرهمندی عصر امروز _دوشنبه هفدهم اردیبهشت_ در آئین تجلیل از دست‌اندرکاران ستاد استقبال از بهار ۱۴۰۳ که با حضور رئیس و جمعی از اعضای شورای اسلامی شهر، شهردار و معاونان و مدیران شهری برگزار شد، اظهار کرد: خدمت در شهر امام‌رضا (ع) به زائران و مجاوران امام رضا (ع)، توفیق والایی است و خداوند را از این حیث شاکر هستیم.

وی افزود: مشهد مقدس در استقبال از بهار، شهری مثال‌زدنی، زیبا، سرسبز و تمیز و ایمن بود و انتظاری جز این هم از شهر امام‌مهربانی‌ها و جهان‌شهر برکت و کرامت که دومین کلانشهر کشور است، نداریم؛ از تمامی ارکان دخیل در این رویداد فاخر کمال تقدیر و تشکر می‌کنیم.

نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد مقدس با بیان اینکه استقبال از بهار، مسیری ۲۰ ساله را با فراز و نشیب‌های بسیار پشت سر گذاشته و هر دوره آموزه‌های بسیاری را داشته است، عنوان کرد: امسال بهار طبیعت مقارن با بهار قرآن، بهار مشارکت اجتماعی در انتخابات و بهار مقاومت اسلامی بود.

تصریح کرد: جهان پیوسته در حال تغییر است و امروز شاهد اهتزاز پرچم کشورمان در مقابل کاخ سفید و سر دادن شعارهای مرگ بر اسرائیل در سراسر دنیا هستیم.

فرهمندی با بیان اینکه انقلاب اسلامی معادلات جهان را بهم ریخته، اسرائیل را خار کرده و آمریکا را به چالش کشیده، گفت: سال آینده شاهد حضور زائرانی از نقاط مختلف دنیا در مشهد مقدس خواهیم بود؛ نوروز ۱۴۰۴ باید شهری در تراز مقاومت اسلامی و انقلاب اسلامی داشته باشیم.

وی افزود: امروز نگاه دنیا به کشورمان و مشهدالرضا (ع) نگاه متفاوتی است و باید برنامه‌ریزی سال آینده به نحوی باشد که بدانیم با چه چالش و سوالی برای پاسخگویی به زائر مواجهیم‌.

نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد مقدس اظهار کرد: بهار ۱۴۰۴، در کنار یک شهر ایمن، سرسبز و بانشاط باید برای تحقق و نمایش شهری در تراز حکومت حضرت مهدی (عج) تلاش کنیم.

کد خبر 751201